અંદાજે 20 વિવિધ ચેપી રોગો જાતીય સંપર્ક દ્વારા ફેલાય શકે છે. અહીં કેટલાક સામાન્ય અને જાણીતા રોગોનું વર્ણન કરેલ છે
ક્લેમીડીયા (Chlamydia)
ગોનોરીઆ (Gonorrhea)
જીની હર્પીસ (Genital Herpes)
એચ.આય.વી / એડ્સ
હ્યુમન પપિલોમાવાયરસ (HPV)
બેક્ટેરિયલ વાજિનોસિસ (Bacterial Vaginosis)
વાઈરલ હીપેટાઇટિસ (Viral Hepatitis)
ક્લેમીડીયા (Chlamydia)
ક્લેમીડીયા (ઉચ્ચારણ કેલા-મીડ-ઇએ-યુએચ) સામાન્ય એસટીડી / એસટીઆઇ છે જે બેક્ટેરિયમ ક્લેમીડીઆ ટ્રેકોમેટીસ દ્વારા થાય છે. ક્લેમીડીયા સંક્રમિત ભાગીદાર સાથે યોનિમાર્ગ, મૌખિક, અથવા ગુદામૈથુન જેવા જાતીય સંપર્ક દરમિયાન ફેલાય છે. ઘણા વ્યક્તિઓ લક્ષણોનો અનુભવ કરી નથી શકતા. ક્લેમીડીયા તાવ, પેટમાં દુખાવો, શિશ્ન અથવા યોનિના અસામાન્ય સ્રાવનું કારણ બની શકે છે.
સ્ત્રીઓમાં, તેઓ લક્ષણો ધરાવતા હોય કે નહી પણ તેના ચેપ વિશે જાણો, ક્લેમીડીયા પેલ્વિક ઇનફ્લેમેટરી રોગ (પીઆઈડી) ને કારણ બની શકે છે. પીઆઇડી (PID) માં, સારવાર ન થાય તે એસટીડી / એસટીઆઇ ગર્ભાશય અને ફેલોપિયન નળીઓ સહિત મહિલાની પ્રજનન તંત્રના અન્ય ભાગોનો વિકાસ કરે છે. આ પ્રગતિથી મહિલાના પ્રજનન અંગોને કાયમી નુકસાન થઈ શકે છે. આ નુકસાન એક્ટોપિક સગર્ભાવસ્થા તરફ દોરી શકે છે (જેમાં ગર્ભ ગર્ભાશયની બહારના અસામાન્ય સ્થળોમાં વિકાસ કરે છે, એક એવી સ્થિતિ છે જે જીવન માટે જોખમી હોઈ શકે છે) અને વંધ્યત્વ.
વધુમાં, જો સ્ત્રી ગર્ભવતી હોય, તો તેના વિકાસશીલ ગર્ભનું જોખમ રહેલું છે, કારણ કે ક્લેમીડીઆ તેની સગર્ભાવસ્થા અથવા વિતરણ દરમિયાન પસાર થઈ શકે છે અને શિશુમાં આંખના ચેપ અથવા ન્યુમોનિયા તરફ દોરી શકે છે. જો ક્લેમીડીઆને શરૂઆતમાં શોધવામાં આવે છે, તો તે મોં દ્વારા લેવામાં આવતી એન્ટિબાયોટિક સાથે સરળતાથી સારવાર કરી શકાય છે.
ગોનોરીઆ (Gonorrhea)
ગોનોરિયા (ઉચ્ચારણ ગોન-ઉહ-રે-યુએચ) એ બેક્ટેરિયમ નેસીરીયા ગનોરહિયો દ્વારા થાય છે, જે ઝડપથી વૃદ્ધિ પામે છે અને તેનો રિપ્રોડક્ટિવ માર્ગ ગરમ, ભેજવાળા વિસ્તારોમાં સરળતાથી વધી શકે છે. ગોનોરીયલ ચેપના સૌથી સામાન્ય લક્ષણો યોનિ અથવા શિશ્નમાંથી જલ્દી ડિસ્ચાર્જ અને પીડાદાયક અથવા મુશ્કેલ પેશાબ છે.
ક્લેમીડિઅલ ચેપની સાથે, ગોનોરીઆ સૌથી સામાન્ય અને ગંભીર ગૂંચવણો સ્ત્રીઓમાં જોવા મળે છે અને પેલ્વિક ઇનફ્લેમેટરી બિમારી (પીઆઈડી), એક્ટોપિક સગર્ભાવસ્થા, વંધ્યત્વ, અને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન વિકાસશીલ ગર્ભમાં સંભવિત પ્રસારનો સમાવેશ થાય છે. ગોનોરિયા પણ મુખને ચેપ લગાડે છે , ગળા, આંખો, અને ગુદામાર્ગ અને રક્ત અને સાંધામાં ફેલાય છે, જ્યાં તે જીવલેણ બિમારી બની શકે છે.
વધુમાં, ગોનોરીઆ સાથેના લોકો વધુ સરળતાથી એચ.આય.વી સંક્રમિત થઇ શકે છે, વાયરસ જે એડ્સનું કારણ બને છે. ગોનોરિયા ધરાવતા એચ.આય.વી સંક્રમિત લોકો વાયરસને બીજા કોઇને સરળતાથી ટ્રાન્સમિટ કરી શકે છે.
જીની હર્પીસ (Genital Herpes)
જીની હર્પીસ હર્પીસ સિમ્પ્લેક્સ વાયરસ (એચએસવી) દ્વારા ફેલાય છે. એચએસવી (HSV) ની બે અલગ અલગ પ્રકારો છે, પ્રકાર 1) હર્પીસ સિમ્પ્લેક્સ વાયરસ (એચએસવી -1) અને પ્રકાર 2 (એચએસવી -2). બન્ને જીની હર્પીસનું કારણ બની શકે છે. જોકે જનનાંગ હર્પીસના મોટાભાગનાં કિસ્સાઓમાં એચએસવી -5 દ્વારા થાય છે જ્યારે લક્ષણો, એચએસવી -1 સામાન્ય રીતે હોવર પર તાવ આવવા અથવા ઠંડા ચાંદા તરીકે દેખાય છે, રંતુ તે મુખ મૈથુન અથવા જનનાંગ દ્વારા જનન ક્ષેત્રને પણ સંક્રમિત કરી શકે છે. જાતીય સંપર્ક લક્ષણો એચએસવી -2 સામાન્ય રીતે પીડાદાયક, જનનાંગો અથવા ગુદા પર અથવા તેની આસપાસ પાણીયુક્ત ચામડીના ફોલ્લા પેદા કરે છે. જો કે, આ વાયરસ ધરાવતા લોકોની સંખ્યામાં માત્ર અથવા માત્ર ન્યૂનતમ સંકેતો અથવા લક્ષણો નથી.
એચએસવી-1 કે એચએસવી-2 નો ઉપચાર થઈ શકતો નથી, અને તે સમયે પણ જ્યારે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિને કોઈ લક્ષણો નથી દેખાતા,તો વાયરસ શરીરના ચેતા કોશિકાઓમાં મળી શકે છે. સમયાંતરે, કેટલાક લોકો જનનેન્દ્રિય વિસ્તારમાં નવા ફોલ્લાઓને ચામડી પર ફેલાય છે. તે સમયે, વાયરસ અન્ય લોકો મા પસાર થવાની સંભાવના છે.
સગર્ભા સ્ત્રીઓ, ખાસ કરીને જેઓ સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પ્રથમ વખત જિનેટિક હર્પીસ મેળવે છે, તેઓ તેમના નવજાત શિશુમાં ચેપને પસાર કરી શકે છે, જે જીવનની જોખમી નિયોનેટલ એચએસવી, શિશુની ચામડી, મગજ અને અન્ય અંગો પર અસર કરતા ચેપનું કારણે બની શકે છે.
એચ.આય.વી / એડ્સ
એચઆઇવી, અથવા માનવ ઇમ્યુનોડિફિસિયન્સી વાયરસ, એ વાયરસ છે જે એડ્સ ફેલાવે છે. એચઆઇવી ચેપ સામે લડતાં લોહીના કોશિકાઓનો નાશ કરીને શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિનો નાશ કરે છે. એકવાર એચઆઇવી આ કોશિકાઓના નોંધપાત્ર પ્રમાણને નષ્ટ કરે છે, શરીરની ચેપની સામે લડવા અને પુનઃપ્રાપ્ત કરવાની ક્ષમતા સાથે ચેડા થાય છે. એચઆઇવી ચેપની આ અદ્યતન તબક્કા એઇડ્ઝ તરીકે ઓળખાય છે.
એચઆઇવી ચેપ ધરાવતા લોકોમાં એન્ટિરેટ્રોવાયરલ થેરાપીના પ્રારંભ દ્વારા એડ્સને રોકી શકાય છે. વાયરસનું પ્રસાર મુખ્યત્વે અસુરક્ષિત લૈંગિક પ્રવૃત્તિ દરમિયાન થાય છે અને ઇન્ટ્રાવેન્સ દવાઓ દાખલ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી સોયનો ઉપયોગ કરીને થાય છે, જો કે વાયરસ ગર્ભાવસ્થા, વિતરણ અને સ્તનપાન દરમિયાન માતાથી શિશુમાં ફેલાય છે.
2013 માં, એનઆઇએચ (NIH) ના સમર્થિત સંશોધકોએ નોંધ્યું હતું કે 2 વર્ષની એક બાળક જે એચ.આય.વીની સાથે જન્મી હતી અને તેને જીવનના પહેલા થોડા દિવસોમાં આ થેરેપી નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો. જેથી આ ચેપ તે બાળકી માંથી દુર થયો. આ એચ.આય.વીના કાર્યાત્મક ઉપચારનો પ્રથમ કેસ છે તેવું લાગે છે.
હ્યુમન પપિલોમાવાયરસ (HPV)
એચપીવી એ સૌથી સામાન્ય એસટીડી / એસટીઆઇ છે 0 થી વધુ એચપીવી પ્રકારો અસ્તિત્વ ધરાવે છે, અને તે બધા પુરુષો અને સ્ત્રીઓ બંનેને અસર કરી શકે છે એચપીવીના પ્રકારો જનન મસાઓ પેદા કરવાની ક્ષમતામાં બદલાય છે; મોઢા અને ગળા સહિત શરીરના અન્ય પ્રદેશોને અસર કરે છે; અને સર્વિક્સ, યોનિ, શિશ્ન અને મુખના કેન્સરનું કારણ બને છે.
એક વાર આ ચેપ લાગ્યા પછી તેઓ ઉપચાર અસ્તિત્વમાં નથી,તેમ છતાં એક પેપ સ્મીયર પરીક્ષણ સાથે નિયમિત સ્ક્રિનિંગ એ પ્રારંભિક તબક્કે એચપીવી-કારણે સર્વાઇકલ કેન્સરના મોટાભાગનાં કિસ્સાઓમાં રોકી શકે અથવા શોધી શકે છે. (પેપ સ્મીઅર ટેસ્ટમાં માનસિક ગર્નકોલોજિક પરીક્ષા દરમિયાન ગરદનમાંથી કોશિકાઓના નમૂના લેવા સ્વાસ્થ્ય સંભાળ પ્રદાતા સામેલ છે; કેન્સર વિકસાવવાનાં સંકેતો માટે આ કોશિકાઓ માઈક્રોસ્કોપ હેઠળ તપાસ કરવામાં આવે છે)
નવી ઉપલબ્ધ રસી મોટેભાગે (પરંતુ તમામ) એચપીવી પ્રકારો સામે રક્ષણ આપે છે જે સર્વાઇકલ કેન્સરનું કારણ બને છે. અમેરિકન એકેડેમી ઓફ પેડિએટ્રીક્સ શાળા-વયના છોકરાઓ અને છોકરીઓ માટે આ રસીની ભલામણ કરે છે.
બેક્ટેરિયલ વાજિનોસિસ (Bacterial Vaginosis)
બેક્ટેરિયલ વાજિનોસિસ પ્રજનનક્ષમ વયની સ્ત્રીઓમાં એક સામાન્ય, સંભવિત રૂપે સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ, યોની ચેપ છે. જ્યારે આ બેક્ટેરિયા યોનિમાટે તંદુરસ્ત અને સામાન્ય છે, જેમ કે ત્વચા, મોં, અથવા જઠરાંત્રિય (જીઆઇ) માર્ગની જેમ જ બેક્ટેરિયા હોય છે, કેટલીક વખત વિવિધ પ્રકારની બેક્ટેરિયાના સંતુલનમાં ફેરફારથી સમસ્યાઓ સર્જી શકે છે.
બેક્ટેરિયલ વાજિનોસિસ ત્યારે થાય છે જ્યારે ખરાબ બેક્ટેરિયા કે જે સામાન્ય માત્રા કરતા વધી જાય. સામાન્ય યોનિમાર્ગ લેક્ટોબોસિલી બેક્ટેરિયાને બદલે, અને સામાન્ય સંતુલનને અસ્વસ્થ કરે છે. જો કોઈ મહિલા વારંવાર ડૂચ કરી હોય અથવા નવા અથવા બહુવિધ જાતીય ભાગીદારો હોય તો આ રોગની વધુ સંભાવના રહે છે. બેક્ટેરિયલ વાજિનોસિસ ચેપનું સૌથી સામાન્ય સંકેત એક પાતળું, દૂધિયું સ્રાવ છે જેને ઘણીવાર “ફિશી” ગંધ હોવાનું વર્ણવવામાં આવે છે. જો કે, કેટલીક સ્ત્રીઓમાં કોઈ પણ લક્ષણો દેખાતા નથી.
બેક્ટેરિયલ વાજિનોસિસ ધરાવતા અન્ય એસટીડી (STDs) / એસટીઆઇ (STIs) મેળવવાનું જોખમ વધે છે અને ગર્ભાશય અને ફેલોપિયન ટ્યુબ્સ (જે ગર્ભાશયમાં ઇંડા મૂકે છે) સહિત માદા રિપ્રોડક્ટિવ અંગોનું ચેપ પણ પેલ્વિક ઇનફ્લેમેટરી રોગ (પીઆઇડી) સાથે સંકળાયેલ છે.
વાઈરલ હીપેટાઇટિસ (Viral Hepatitis)
વાઈરલ હેપેટાઇટિસ એ ગંભીર યકૃત રોગ છે જે વિવિધ વાયરસના કારણે હોઇ શકે છે, જે જાતીય સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે.
હિપેટાઇટીસ એ વાઈરસ (HAV) ટૂંકા ગાળાના અથવા સ્વયં-મર્યાદિત લિવર ચેપનું કારણ બને છે જે ખૂબ ગંભીર હોઇ શકે છે, જો કે તે ક્રોનિક ચેપનો પરિણમે નથી. અન્ય રીત છે કે જ્યારે વાઈરસ ફેલાય છે, ત્યારે મૌખિક-ગુદામાંના સંપર્ક દ્વારા એચ.એ.વ. જાતીય પ્રવૃત્તિ દરમ્યાન વ્યક્તિથી વ્યક્તિ સુધી ફેલાવી શકાય છે. રસીકરણ દ્વારા HAV ચેપ અટકાવી શકે છે.
હીપેટાઇટિસ બી વાઇરસ (એચબીવી) ગંભીર યકૃતની બિમારીનું કારણ બને છે જે તાત્કાલિક બિમારી અને આજીવન ચેપની બન્નેમાં પરિણમે છે જે સ્થાયી લીવર ઝાડા (સિરોસિસિસ), કેન્સર, યકૃતની નિષ્ફળતા અને મૃત્યુ તરફ દોરી જાય છે. ઇન્ટ્રાવેન્સ (IV) દવાઓ, ટેટૂ, અને વેધનને ઇન્જેક્શન માટે ઉપયોગમાં લેવાતી દૂષિત સોય દ્વારા એચબીવી (HBV) બંને હેટેરોસેક્સ્યુઅલ અને હોમોસેક્સ્યુઅલ સંપર્ક તેમજ અન્ય શારીરિક પ્રવાહી, જેમ કે લોહી, સાથે સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે. એચબીવી સાથે સગર્ભા સ્ત્રીઓ ડિલિવરી દરમિયાન તેમના શિશુઓને વાયરસ ટ્રાન્સમિટ કરી શકે છે. રસીકરણ દ્વારા એચબીવી ચેપ રોકી શકાય છે.
હીપેટાઇટિસ સી વાઈરસ (એચસીવી) લીવરમાં અસર કરતી તાત્કાલિક બિમારીનું કારણ બની શકે છે, પરંતુ તે વધુ સામાન્ય રીતે શાંત બની જાય છે, જે ક્રોનિક ચેપ છે જે લીવર ઝાટકો (સિરોસિસિસ), કેન્સર, યકૃત નિષ્ફળતા, અને મૃત્યુ તરફ દોરી જાય છે. એચસીવી એ વહેંચણીની સોય અથવા ચેપ લાગેલ રક્તથી સંપર્કમાં આવે છે. જો કે, તે ગર્ભાવસ્થા અને વિતરણ દરમિયાન જાતીય સંપર્ક દ્વારા માતાથી ગર્ભ સુધી ફેલાય છે. એચસીવી માટે કોઈ રસી નથી, અને સારવાર હંમેશા અસરકારક નથી.
