ભારતમાં દર વર્ષે ૨૬ મી જાન્યુઆરી એ પ્રજાસત્તાક દિન ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસ દેશની સાર્વભૌમત્વ (સર્વોપરિતા) નું પ્રતિક છે. કારણકે આ દિવસે વર્ષ 1950 માં ભારતના બંધારણ ને અપનાવવામાં આવ્યું હતું. આ દિવસને ઉજવવાની સૌથી ખાસ રીત એ પ્રજાસત્તાક દિન ની પરેડ છે, જે દેશની રાજધાની નવી દિલ્લી માં યોજાય છે.
પ્રજાસત્તાક દિન નું મહત્વ
પ્રજાસત્તાક દિન એટલા માટે ઉજવવામાં આવે છે કારણકે આ દિવસે ભારત એક લોકશાહી પ્રજાસત્તાક બન્યું હતું. 26 જાન્યુઆરી, 1950 માં ભારતના બંધારણને લાગુ કરવામાં આવ્યું. જયારે ભારતના રોયલ દસ્તાવેજ ને ભારતના અધિનિયમ 1935 થી બદલવામાં આવ્યું હતું.
* આ દિવસ નું મહત્વનું એટલા માટે પણ છે કે આ દિવસે ભારતીય સ્વતંત્રતા એટલે કે પૂર્ણ સ્વરાજની જાહેરાત ‘ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસે’ 26 જાન્યુઆરી, 1930 માં કરી હતી.
* આ વર્ષે 2016 માં ભારત 67 મો પ્રજાસત્તાક દિન ઉજવી રહ્યો છે. ભારતે પોતાનો પહેલો પ્રજાસત્તાક દિવસ વર્ષ 1950 માં મનાવ્યો હતો.
પ્રજાસત્તાક દિન 2016 માં શું છે ખાસ
* વર્ષ 1950 પછી, આ ભારતીય ઇતિહાસમાં પહેલી વાર થાય છે કે ફ્રાન્સ ની ટીમ ભારતીય સશસ્ત્ર દળોની સાથે પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડમાં ભાગ લેશે. આ આપણી ચારે બાજુના ક્ષેત્રોમાં લાગેલ મહાન હસ્તીઓની પ્રતિમાઓની સ્વચ્છતા ને સુનિશ્ચિત કરશે.
* 66 વર્ષ પછી, આ ભારતીય ઇતિહાસમાં પહેલી વાર થાય છે કે ગણતંત્ર દિવસ 2016 ની પરેડમાં, બીએસએફ ના કોઈ ઊંટ દળ (સમૂહ) ભાગીદારી નહીં કરે.
* 26 વર્ષ બાદ પ્રજાસત્તાક દિન 2016 નિમિત્તે રાજપથ પર પરેડમાં ઈન્ડિયન આર્મીના કુતરાઓ ને ફરીથી પ્રદર્શન કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. લગભગ 36 ભારતીય સેનાના કુતરાઓ, જેમાં 24 લેબ્રાડોર અને 12 જર્મન શેફર્ડ સહીત પરેડમાં શામેલ થશે. તેઓ પાછલા 4 મહિનાથી અને એક દિવસમાં 3 વખત સારા પ્રદર્શન માટે અભ્યાસ કરી રહ્યા છે.
પ્રજાસત્તાક દિન 2016 ના મુખ્ય મહેમાન
ભારતના પ્રજાસત્તાક દિન 2016 ના મુખ્ય અતિથિ, ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ફ્રેન્કોઇસ ઓલાંસ છે. ભારતના 67 માં પ્રજાસત્તાક દિવસના ઐતિહાસિક અવસરે ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ને આમંત્રિત કર્યા હતા. જેમણે આ આમંત્રણ ને સ્વીકાર કર્યું છે. પોતાની 3 દિવસ ની મુલાકાતે 24 જાન્યુઆરી 2016 માં ભારત પહોચતાની સાથે જ આજે 26મી જાન્યુઆરી એ ભારતના પ્રજાસત્તાક દિન માં શામેલ થયા છે.
પ્રજાસત્તાક દિન કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે?
રાજધાની માં પ્રજાસત્તાક દિનની ઉજવણી કરવા માટે પહેલાથી જ ભારતીય સરકાર દ્વારા સારો પ્રયત્નોની સાથે કાર્યક્રમો અને ઉત્સવ યોજાય છે. રાજ્યોની રાજધાની સાથે જ નવી દિલ્હીના રાજપથ પર એક મોટી અને ગ્રાન્ડ (ભવ્ય) પરેડ આયોજિત કરવામાં આવે છે. પરેડમાં પરંપરાગત નૃત્ય સમૂહ, જળ સેના, વાયુ સેના (એર ફોર્સ) અને થળ સેના (આર્મી) ભાગ લે છે.
* નવી દિલ્હીમાં રાખેલ પરેડને ખાસરીતે શરૂઆત કરવામાં આવે છે. ઇન્ડિયા ગેટના અમર જ્યોતિ, જવાન પર ભારતીય વડાપ્રધાન દ્વારા પુષ્પમાળા ની ભેટ કરવામાં આવે છે. આપણા દેશની રક્ષા કરતા ભારતીય ભૂમિસેના ના સૈનિકોના બધા બલિદાનોને યાદ કરવા માટે આવું કરવામાં આવે છે.
* રાજધાની માં પરેડ દરમિયાન ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સેનાની સલામતી લેવામાં આવે છે જયારે રાજ્યોમાં રાજ્યપાલ દ્વારા સેનાની સલામતી લેવામાં આવે છે. આ ખાસ અવસરે રાજ્યના પ્રમુખ રાષ્ટ્રપતિ મુખ્ય અતિથી બને છે.
